21 თებერვალი, ხუთშაბათი, 1980წელი.
პირველი ქრისტიანები სინანულის საიდუმლოებას იმ შემთხვევაში მიმართავდნენ თუ ეკლესიას ღალატობდნენ განხორციელებულსა და გამოხატულს რეალურად და არა სიმბოლურად. ცოდვა, პირველ რიგში, მოიაზრებოდა „ახალი ცხოვრების“ ზურგშექცევად, მისგან დაშორებად. ცოდვა არის ღმრთისაგნ განყოფა,დაშორება, ღალატი, რადგან სიწმინდე არაა მხოლოდ „ზნეობრივი სრულყოფილება , არამედ ქრისტესადმი და მის მეუფებისადმი „ონტოლოგიური“ ერთგულება. სახარების ზნეობრივი სწავლება ესქატოლოგიურია და არა „ეთიკური“. ცოდვის არსი, უბრალოდ „კანონის“ დარღვევა კი არაა, ღმრთისაგან, ჭეშმარიტი ცხოვრებისგან განვარდნაა (გამოყოფა). ქრისტიანთათვის ცოდვა ქრისტეს ღალატია, მისგან და მისი ეკლესიისგან დაშორება. ამგვარად, აღსარების საიდუმლოება ახალ ცხოვრებასთან დაბრუნებაა სინანულის სახით. იმ ცხოვრებასთან, რომელიც უკვე მოგვეცა, განგვეცხადა ქრისტეს მიერ. თანამედროვე ქრისტიანების აღსარება ამისკენ კი არაა მიმართული, არამედ ამაო ცხოვრების კანონების რეგულირებისკენ „მორალური“ მექანიზმებით. სხვა სიტყვით რომ ვთქვათ, თავდაპირველად სინანულის საიდუმლო ზნეობრივ კანონების სფეროს კი არ განეკუთვნებოდა, არამედ რწმენისა და ცოდვის. ცოდვა კი რწმენის ღალატად ითველობოდა. „მორწუმენე მასში არ ცოდავს“ (იოანე 1. 3,6.) დღეს აღსარებაზე მორწმუნეები საუბრობენ „ზნეობრივი კანონების“ დარღვევაზე, სისუსტეებზე და ცოდვიანობაზე, რომლებსაც „კავშირი არ აქვთ“ რწმენასთან. პასუხი ქრისტეზე საუბარი კი არაა, არამედ მოწოდება: „შეეცადეთ ბევრი ილოცოთ….“, „ებრძოლოთ განსაცდელებს…“. ქრისტიანობაში კი, როგორც ყველაფერი, სინანულის საიდუმლოებაც ესქატოლოგიურია. სინანულით მორწმუნე აღთქმულ სამეფოს უბრუნდება, „მომავალი ცხოვრების მარადიულობას“. ახლა ეს საიდუმლოება არც კი ვიცი რად გადაიქცა, როგორ და რომელი „კატეგორიებით“ გავიგოთ და განვმარტოთ ამგვარი „ცოდვების შენდობა“, რომელიც სამი წუთი გრძელდება „სისუტეებზე“ საუბრით?
24 თებერვალი, შაბათი, 1973წელი.
გუშინ ვსაუბრობდით თომასთან ვ.-ს შესახებ. შევთანხმდით, რომ მისი აშკარა საღვთისმეტყველო ნაკლოვანებების წყარო ამპარტვნებაა. „სწავლება“ ცოდვის შესახებ ასახელებს მის ორ არსებით წყაროს – ხორცს და ამპარტავნებას. ამპარტავნება კი გაცილებით საშინელი რამაა, მან დაღუპა უსხეულო არსებები. ქრისტიანებმა მთელი ყურადღება კი ხორციელი ვნებებისკენ მიმართეს, თუმცა ამპარტავნებაში სულ ადვილად შეიძლება ჩავარდეს კაცი, განსაკუთრებით კი სულიერი ამპარტავნებაა (ჭეშმარიტება, სულიერება, მაქსიმალიზმი) ყველა სხვა სახის ამპარტავნებაზე უარესი. მასთან ბრძოლის სიძნელე, გასხვავებით სხეულის ვნებებისგან მისი დაუსრულებელი სახეობებია. ყველაზე ადვილად კი „ნათელი ანგელოზის“ სახის მიღებაა შესაძლებელი. რთულია ამგვარ ამპარტავნებასთან ბრძოლა იმის გამოც, რომ მორწმუნე თავის ნაკლოვანებებისა და უღირსობის შესახებ ცოდნას სიმდაბლედ მიიჩნევს, არადა თავმდაბლობა მთავარი ღვთაებრივი თვისებაა. ჩვენ მდაბალნი იმიტომ კი არ ვართ, რომ ვცნობთ საკუთარ თავს (ამას ყოველთვის მივყავართ ამპარტავნების ამა თუ იმ სახემდე, რადგან სრული სიმდაბლე ამპარტავნების სახეობაა, შეიძლება ითქვას, ყველაზე გამოუსწორებელიც კი), არამედ თუ ვჭვრეტთ ღმერთს და გვესმის მისი თავმდაბლობის.
27 სექტემბერი, ხუთშაბათი, 1972 წელი.
დარწმუნებული ვარ, რომ ჩემი მოწოდება არაა ადამიანების პირად ხელმძღვანელად ყოფნა. როცა ვამბობ აღსარებას, ყოველვის ვგრძნობ, რომ ეს მე არ ვარ, არამედ უცხო ვიღაცა. რასაც ვამბობ უპიროვნოს ნათქვამია, და ისეთი არაა როგორიც უნდა იყოს. მაგრამ მღვდელმსახურისგან ელოდებიან, ითხოვენ ასეთ მსახურებას (პირად ხელმძღვანელობას). ამაში ხედავენ მღვდლობის არსს. შეიძლება მე დიდად ვცდები, მაგრამ ამაში არასოდეს დამინახავს განსაკუთრებული სიკეთე არც ჩემს გარშემო, არც ეკლესიაში. სულის საზიანო კი დამინახავს: ეგოცენტრისზმისკენ სწრაფვა, ფაქიზი სულიერი ამპარტავნება (ორივე მხრიდან), რწმენის დაყვანა საკუთარ თავის პრობლემებამდე. ბავშობიდან ისეთი წარმოდგენა მქონდა ქრისტიანობაზე, რომ მისი არსი არ იყო პრობლემების მოგვარება, არამედ მისი „მოშორება“, მან ადამიანი უნდა გადაიყვანოს იმ სამყაროში, სადაც ისინი არ არიან. იმ სფეროში კი სადაც პრობლემები არსებობენ, იმიტომ არიან, რომ მათი მოგვარება შეუძლებელია. ამიტომაა ქრისტიანობა ღმერთის შესახებ მარადიული ქადაგება ანუ, იმ უმაღლესი რეალობის გადმოცემა და არა ახსნა. ალბათ მკითხავენ: მაშ „სტარცობა“ რაღაა? რომელიც დღეს მოდაში შემოვიდა? შესაძლებელია, „სტარცობა“ განსაკუთრებული მოწოდებაა, რომელიც არ ემთხვევა მღვდლობის მსახურებას, კონკრეტულად მოძღვრობის. ესეც მოწოდებაა (სტარცობა), თუ სერიოზულად მივიღებთ იმას, რაც ვიცით მის შესახებ. თუმცა შეიძლება მისი ფუნქცია არაა ე.წ ინტიმური მოძღვრება – დამრიგებლობა, პრობლემების ახსნა და მათგან განთავისუფლება, უფრო სწორი იქნებოდა მისგან ველოდოთ საღმრთო რეალობის წარმოჩინებას. ამიტომაა საშიში ფსევდოსტარცები, რომელნიც ძალზე მომრავლდნენ ჩვენს დღეებში, მათი არსი კი სულიერი ძალაუფლების მოყვარულობა გახდა. ფსევდოსტარცობის მიზეზი ის სისტემაა, რომელიც ყველა მღვდელს „სულიერ მოძღვრად“ და პატარა „სტარცად“ აქცევს. მართლმადიდებლურ ეკლესიაში თითქმის აღარ არიან ბერები, რომლებიც აღკვეციდან ორი წლის შემდეგ, თავიანთ წმინდა მოვალეობად არ თვლიდნენ იესოს ლოცვის შესახებ ტრაქტატების წერას, სულიერების, ასკეტიზმის და „გულითადი ლოცვის“ სწავლებას. აღარც ისეთი მღვდლები არიან, რომლებიც საკუთარ თავს არ თვლიდნენ იმის შემძლედ, რომ ხუთ წუთში მრევლს ვერ მოუგვაროს ყველა პრობლემა და დააყენოს ჭეშმარიტების გზაზე.
მე გავაუქმებდი პირად აღსარებას, გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც ადამიანს ჩადენილი აქვს ცხადი, კონკრეტული ცოდვა და აღიარებს მას, და არ საუბრობს თავის განწყობებზე, აზრებზე, მოწყენილობასა და გასნაცდელებზე. მაშინ რა ვუყოთ ამ ჩვეულებრივ „მდგომარეობებს“? მე დარწმუნებული ვარ, რომ ჭეშმარიტი ქადაგება (რის შესახებაც არ უნდა იყოს იგი) ერთდროულად არის პასუხი და კურნება. ის ყოველთვის ქრისტეს შესახებაა, და ყველაფერი (პრობლემები) „მოშორდება“ მხოლოდ ქრისტეთი, მის შესახებ ცოდნით, მასთან შეხვედრით, მისდამი მორჩილებით, სიყვარულით. თუ ქადაგება ამის შესახებ არაა, მაშინ სხვანაირი საჭირო არცაა. ქადაგების ძალა იმაშია, რომ ჭეშმარიტი მქადაგებელი, პირველ რიგში, თავის თავისკენ მიმართვას ქადაგებას: თავის მოწყენილობაზე, მცირედმორწმუნეობაზე, გულცივობაზე და სხვა. ამას რაღა საუბრების დამატება ჭირდება? საოცარია, რომ იმ ადამიანებს, რომლებიც დაინტერესებულნი არიან სულიერი ცხოვრებით, შესაძლოა არ უყვარდეთ ქრისტე და სახარება. ეს გასაგებია, რადგან მასში საუბარი არაა ისეთ სულიერ ცხოვრებაზე, როგორც ესმით და უყვართ. სადღაც წავიკითხე, რომ ქრისტეს იგავი ასეთ სულიერებაზეა ნათქვამი, რომელსაც ბოროტი ძალები ეუფლებიან მერე, ცოდვილი ნანობს და იკურნება. ცრუსულიერად მცხოვრები კი დაღუპვის პირასაა, ესაა სული წმინდის გმობა. როგორი საშინელია ეს ყველაფერი! მე მთელი არსებით ვგრძნობ, რომ ერთ-ერთი ყველაზე მთავარი საშიშროება ყოველთვის და ყველგან ფსევდორელიგია, ფსევდოსულიერებაა იყო. საერთოდ ყველაფერი ფსევდო (მაგალითად ფსევდოღვთისმეტყველება). თარგმნა დეკანოზმა ლევან მექოშვილმა